ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Παρουσίαση Μελέτης: Η συμβολή της Φυσικοθεραπείας στη Δημόσια Υγεία και στην Οικονομική Βιωσιμότητα των Συστημάτων Υγείας

Αθήνα, 23 Οκτωβρίου 2025 – Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών (Π.Σ.Φ.), υλοποίησε σε συνεργασία με το Εργαστήριο Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (Laboratory for Health Technology Assessment – LabHTA) του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, με Επικεφαλής τον κο Κώστα Αθανασάκη, Αναπληρωτή Καθηγητή Οικονομικών της Υγείας και Οικονομικής Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας, μελέτη αναφορικά με την συμβολή της Φυσικοθεραπείας στην Υγεία του Πληθυσμού και την εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα υγείας.

Η μελέτη, η οποία παρουσιάστηκε σε Συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη 22 Οκτωβρίου, την οποία  συντόνιζε η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του Π.Σ.Φ Ευαγγελία (Βίλλυ Παπαχρήστου)  και παραβρέθηκαν  τα μέλη του Κ.Δ.Σ: Α΄Αντιπρόεδρος Σπύρος Ρουμελιώτης, Γενική Γραμματέας Ευθυμία (Έφη) Χάλαρη, οργανωτικός γραμματέας Παναγγιώτης Μπάναλης, η Πρόεδρος του Π.Τ Χανίων Ρεθύμνου Βενετία Μπαρκάτσα, η συντονίστρια του Ε.Τ Εργασιακής Υγείας και Εργονομίας Ελένη Ζίγκιρη, τεκμηριώνει ότι οι φυσικοθεραπευτικές υπηρεσίες, πέρα από την αποδεδειγμένη κλινική τους αποτελεσματικότητα, είναι και οικονομικά αποδοτικές, ενώ αναδεικνύει περαιτέρω την καθοριστική συμβολή της φυσικοθεραπείας τόσο στην πρόληψη όσο και στην αποκατάσταση.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και απηύθυναν χαιρετισμό ο Υπουργός Υγείας κος Άδωνις Γεωργιάδης, η Διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ κα Θεανώ Καρποδίνη και ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών κος Γιώργος Πατούλης.

Ειδικότερα, ο Υπουργός Υγείας κος Άδωνις Γεωργιάδης, ανέφερε στον χαιρετισμό του: «Θέλω να συγχαρώ τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φυσικοθεραπευτών για την πρωτοβουλία του να εκπονήσει και να παρουσιάσει αυτή την μελέτη σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Η συμβολή της Φυσικοθεραπείας στην υγεία των πολιτών είναι αδιαμφισβήτητη και είμαι απολύτως μαζί σας σε έναν ειλικρινή διάλογο. Έχουμε πολύ καλή συνεργασία και το Υπουργείο Υγείας, προσπαθεί, κάνει και θα κάνει το καλύτερο δυνατόν και στα μέτρα των δυνατοτήτων της Πολιτείας, με βάση τα νέα δεδομένα που παρουσιάζετε».

Η Διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ κα Θεανώ Καρποδίνη χαιρετίζοντας την εκδήλωση αναφέρθηκε στην συνεργασία με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φυσικοθεραπευτών και τα αιτήματα των Φυσικοθεραπευτών που έχουν γίνει αποδεκτά από το Υπουργείο καθώς και που είναι και στην σωστή κατεύθυνση: «Με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φυσικοθεραπευτών έχουμε αναπτύξει μια εξαιρετική συνεργασία, και οι Φυσικοθεραπευτές, σε κάθε περίοδο κρίσης, αναδεικνύουν έμπρακτα τη συμβολή της Φυσικοθεραπείας στη βελτίωση της υγείας των πολιτών. Έχουμε προσπαθήσει να ικανοποιήσουμε όλα τα αιτήματα των Φυσικοθεραπευτών, τα οποία είναι πάντοτε στη σωστή κατεύθυνση και συμβάλλουν ουσιαστικά στην αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας. Συγχαρητήρια που μας βοηθάτε επίσης και σε ποιοτικές προσαρμογές, όπως η εφαρμογή του ΟΤΡ. Όλα αποδεικνύουν την εξοικονόμηση στο Σύστημα Υγείας με μία επένδυση στον τομέα της Φυσικοθεραπείας. Θα συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα στον Πανελλήνιο Σύλλογο Φυσικοθεραπευτών, με στόχο τη διαμόρφωση των κατάλληλων προϋποθέσεων για τη συνεχή βελτίωση του συστήματος υγείας προς όφελος όλων των πολιτών».

Ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, κος Γιώργος Πατούλης, αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του στην συνεργασία των δύο επιστημονικών κλάδων: «Ως Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, χαιρετίζουμε την σημαντική πρωτοβουλία του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών για την εκπόνηση αυτής της μελέτης και αναγνωρίζουμε τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι Φυσικοθεραπευτές στο σύστημα υγείας. Η συνεργασία μεταξύ της ιατρικής κοινότητας και των φυσικοθεραπευτών αποτελεί αναπόσπαστο κρίκο στην ολιστική φροντίδα των ασθενών, προάγοντας την πρόληψη, την αποκατάσταση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η συνέργεια των δύο αυτών επιστημονικών κλάδων συμβάλλει καθοριστικά στη δημιουργία ενός αποτελεσματικότερου και ανθρωποκεντρικού συστήματος υγείας. Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών θα συνεχίσει να στηρίζει κάθε πρωτοβουλία που ενισχύει τη διεπιστημονική συνεργασία και την κοινή προσπάθεια για την προαγωγή της δημόσιας υγείας».

Κατά την εισαγωγική του ομιλία, ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών, κος Πέτρος Λυμπερίδης, ανέφερε: «Στον Πανελλήνιο Σύλλογο Φυσικοθεραπευτών, έχουμε προτάσεις που εάν τις εφαρμόσουμε σήμερα, μπορούμε σε πολύ λίγα χρόνια από τώρα, να έχουμε απτά αποτελέσματα και στην κατεύθυνση εξοικονόμησης πόρων αλλά και της βελτίωσης της υγείας των πολιτών της χώρας.

Με δεδομένο την καθοριστική συμβολή της επιστήμης της Φυσικοθεραπείας στην πρόληψη και τη βελτίωση της  υγείας, της κινητικότητας, της αυτονομίας και της αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των ανθρώπων όλων των ηλικιών και καθώς ο πληθυσμός της χώρας γερνά και δυνητικά θα μεγαλώσει η ανάγκη παροχής Φυσικοθεραπευτικών υπηρεσιών, υλοποιήσαμε αυτή την μελέτη για την συνεισφορά του Κλάδου στην Υγεία.

Την παραδίδουμε σήμερα στο Υπουργείο Υγείας και τους αρμόδιους φορείς, με γνώμονα την μέριμνα για την ελάφρυνση του Συστήματος Υγείας της χώρας μας και συνεπακολούθως, την προσπάθεια για την ενίσχυση και την αναγνώριση του ρόλου του σύγχρονου Φυσικοθεραπευτή σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου, στην καθημερινότητά του. Και η μελέτη αυτή, καταδεικνύει αυτό που γνωρίζαμε αλλά μέχρι σήμερα είχαμε ως αποσπασματικά δεδομένα από άλλα κράτη: ότι η Φυσικοθεραπεία δεν είναι απλά ένα θεραπευτικό μέσο, αλλά μία στρατηγική επένδυση για τη δημόσια υγεία και τη βιωσιμότητα των κοινωνικών και υγειονομικών δομών. Πλέον, αναμένουμε από την Πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς, με διάθεση διαλόγου και γνήσια περιέργεια, την ανατροφοδότησή τους για την θεσμική αξιοποίηση του ρόλου του Φυσικοθεραπευτή ως κομβικός πυλώνας πρόληψης, θεραπείας και αποκατάστασης στην Ελληνική κοινωνία».

Ο κος Κώστας Αθανασάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, ανέφερε παρουσιάζοντας την μελέτη: «Σε ένα περιβάλλον σύνθετων αναγκών υγείας, όπως αυτές ανακύπτουν από τη χρόνια νοσηρότητα και την πολυνοσηρότητα, σε συνδυασμό με την δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, είναι ανάγκη να δούμε την φροντίδα υγείας – τη φροντίδα των πασχόντων - σε ένα ευρύτερο πλαίσιο.

Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει διεπιστημονικές προσεγγίσεις και την συμμετοχή επαγγελματιών υγείας από διαφορετικά πεδία, ώστε να καλύπτονται με βέλτιστο τρόπο οι ανάγκες των πασχόντων.

 Στην ομάδα αυτή, καίρια θέση κατέχει η φυσικοθεραπεία, η οποία μπορεί να συνδράμει – με αποδοτικό τρόπο, σύμφωνα και με τα ευρήματα της μελέτης – τόσο στην αποκατάσταση, μετά από ένα πρόβλημα υγείας όσο και – και ενδεχομένως αυτό να είναι σημαντικότερο, αν και λιγότερο γνωστό – στην πρόληψη της εμφάνισης ή της εξέλιξης ενός προβλήματος υγείας. Σε ένα περιβάλλον όπου η βελτίωση της ποιότητας ζωής αλλά και παραμέτρων όπως η παραγωγικότητα και η συμμετοχή στην κοινωνική ζωή, είναι βασικά ζητούμενα, η φυσικοθεραπεία, στο πλαίσιο μιας διεπιστημονικής προσέγγισης των αναγκών υγείας, μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο. Για να συμβεί, όμως, αυτό, χρειάζεται μια ανανεωμένη θεώρηση του μοντέλου φροντίδας, ένα πλαίσιο συμμετοχής των συναφών ειδικοτήτων αλλά και ένα πλαίσιο κινήτρων ώστε οι υπηρεσίες αυτές να μπορούν να αναπτυχθούν».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ

Η μελέτη αποτελεί έναν ολοκληρωμένο συγκερασμό τεκμηρίων, τόσο από τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία όσο και από δημόσια διαθέσιμες πηγές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στόχος της μελέτης είναι αφενός να αναλύσει κριτικά τη δυνητική αξία της φυσικοθεραπείας για τα συστήματα υγείας, καθώς επίσης και να αναδείξει μελλοντικές περιοχές φροντίδας όπου η φυσικοθεραπεία μπορεί να είναι μια αποτελεσματική και αποδοτική παρέμβαση για το σύστημα υγείας και τους ασθενείς, αλλά και τις απαραίτητες προϋποθέσεις (νομικές, ρυθμιστικές, οικονομικές κ.ά.) που χρειάζεται να πληρούνται ώστε να επιτευχθεί στο έπακρο αυτή η αποστολή.

Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν με τεκμηριωμένο τρόπο την πολυδιάστατη αξία της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης, τόσο στον τομέα της πρόληψης αλλά και της θεραπευτικής αποκατάστασης, επιβεβαιώνοντας ότι η φυσικοθεραπεία συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των πολιτών, ενώ παράλληλα προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη στα συστήματα υγείας, μέσω της μείωσης του κόστους νοσηλείας, της πρόληψης χρόνιων παθήσεων και της ταχύτερης αποκατάστασης των ασθενών.

ΚΥΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΗΣ

Η συμβολή της Φυσικοθεραπείας στην Υγεία του πληθυσμού και την εξοικονόμηση πόρων στο Σύστημα Υγείας

Τα οφέλη που προκύπτουν για την υγεία και σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα των φυσικοθεραπευτικών παρεμβάσεων είναι επαρκώς τεκμηριωμένα στη διεθνή βιβλιογραφία. Επειδή (τις περισσότερες φορές) όμως οι παρεμβάσεις, εκτός από το να είναι κλινικά αποτελεσματικές, αποφέρουν και οικονομικά οφέλη (η βελτίωση της ποιότητας ζωής υπερβαίνει το κόστος της θεραπείας) η ευεργετική διάσταση της φυσικοθεραπείας επεκτείνεται και στον τομέα της οικονομίας (APA, 2021).  

Η αύξηση της μέσης συνολικής δαπάνης για την παροχή φυσικοθεραπευτικών υπηρεσιών έχει συνδεθεί θετικά με την καθαρή αύξηση του μέσου καθαρού οικονομικού οφέλους τόσο για τους ασθενείς όσο και για το σύστημα υγείας συνολικά (Andrews, et al., 2015; Fritz et al., 2017; APA, 2021).

Ουσιαστικά, το καθαρό οικονομικό όφελος προέρχεται από την ποιοτική αναβάθμιση της καθημερινότητας και από την εξοικονόμηση που προκύπτει από τη μείωση του κόστους που θα εμπεριείχαν άλλες πιο δαπανηρές θεραπείες εάν είχαν προκριθεί σε βάρος της φυσικοθεραπείας.

Πιο συγκεκριμένα, η φυσικοθεραπεία οδηγεί σε μείωση τόσο του άμεσου όσο και του έμμεσου κόστους των καταστάσεων/νοσημάτων που βελτιώνει:

• στην πλευρά του άμεσου κόστους περιλαμβάνονται οι χειρουργικές επεμβάσεις ή και η φαρμακευτική αγωγή που ένας ασθενής ενδεχομένως θα χρειαζόταν αν η πάθησή του δεν είχε αντιμετωπιστεί με την φυσικοθεραπεία
• στο έμμεσο κόστος συγκαταλέγεται η απώλεια παραγωγικότητας των ατόμων λόγω του πόνου ή και της αναπηρίας που συνδέεται με μια πάθηση, η ανάγκη για αναρρωτικές άδειες ή και η πρόωρη συνταξιοδότηση σε κάποιες περιπτώσεις (Stewart et al., 2003; Guo et al., 2011).

Η φυσικοθεραπεία έχει αποδειχθεί πως, για ένα μεγάλο εύρος ασθενειών, που περιλαμβάνει από μυοσκελετικές παθήσεις και τραυματισμούς μέχρι νευρολογικές παθήσεις, αποτελεί την πιο οικονομικά αποδοτική θεραπευτική προσέγγιση συγκριτικά με άλλες πιο δαπανηρές (και ίσως λιγότερο αποτελεσματικές) παρεμβάσεις, όπως οι επεμβάσεις ή η μακροχρόνια χρήση φαρμακευτικής αγωγής (McCarthy, 2006).

Η οικονομική συνεισφορά της φυσικοθεραπείας

Πηγή: APTA (2023), APA (2020) *1 Τα στοιχεία αφορούν της Η.Π.Α, *2 Τα στοιχεία αφορούν την Αυστραλία

Βασικά οφέλη της φυσικοθεραπείας, όπως προκύπτουν από την ανασκόπηση των διεθνών τεκμηρίων στη μελέτη:

ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

• Η φυσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλει στην τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου που συνδέονται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής (παχυσαρκία ή υπέρβαρο, κάπνισμα, υπερκατανάλωση αλκοόλ, καθιστική ζωή) και, σε συνδυασμό με άλλες πρώιμες παρεμβάσεις πρόληψης, να μειώσει σημαντικά (σε μακροχρόνιο ορίζοντα) την εμφάνιση νευρολογικών, αναπνευστικών, μυοσκελετικών ακόμα και καρδιοαγγειακών παθήσεων, για την αντιμετώπιση των οποίων επιβαρύνεται σημαντικά το σύστημα υγείας. Τα ευρύτερα οφέλη που προκύπτουν για την υγεία από την χρήση της φυσικοθεραπείας σε όλο το φάσμα της υγειονομική φροντίδας έχουν τεκμηριωθεί από ένα πλήθος ερευνητικών μελετών. Αναλυτικότερα, έχει αποδειχθεί ότι οι διάφορες φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις, με βασικό τους συστατικό την θεραπευτική άσκηση, έχουν ευεργετική επίδραση σε μεγάλο εύρος ασθενειών.
• Δεδομένου του πεπερασμένου που χαρακτηρίζει τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους της Ελλάδας, στόχος της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής πρέπει να είναι η στοχευμένη επιλογή μεταξύ δύο ή περισσοτέρων υπηρεσιών ανάλογα με την κλινική αποτελεσματικότητα και την οικονομική αποδοτικότητα. Παρότι η φυσικοθεραπεία αποτελεί την πιο ορθή επιλογή θεραπείας που πληροί και τα δύο κριτήρια, άλλες πιο δαπανηρές και λιγότερο αποτελεσματικές θεραπείες μπορεί να εγκρίνονται και προωθούνται.
• Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στο σύνολο των προηγμένων χωρών παγκοσμίως, η φυσικοθεραπεία αποτελεί αδιαπραγμάτευτο κοινωνικό αγαθό. Θεωρείται το βασικό μέσο πρόληψης και αποκατάστασης και, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν απαιτείται η προηγούμενη παραπομπή από τον αρμόδιο γιατρό. Μάλιστα, σε περιπτώσεις μυοσκελετικής διαταραχής ή κινητικής δυσλειτουργίας, η θεραπεία με επίκεντρο την φυσικοθεραπεία αποτελεί την πρώτη κατά σειρά παρέμβαση στα περισσότερα συστήματα υγείας του εξωτερικού (ΗΠΑ, Γερμανία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία). Μόνο εάν η προσέγγιση με βάση τη φυσικοθεραπεία δεν καταφέρει να επιτύχει τον θεραπευτικό σκοπό της, τότε και μόνο ο ασθενής παραπέμπεται στον αρμόδιο ιατρό (ορθοπεδικό, φυσίατρο, νευρολόγο) προκειμένου να επαναξιολογηθεί η κατάσταση και να ακολουθηθεί νέα μέθοδος θεραπείας (φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση).
• Η θεσμοθέτηση της αυτοπαραπομπής (direct access) του ασθενή στον φυσικοθεραπευτή αποτελεί κρίσιμο βήμα για τη βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες φυσικοθεραπείας και την αποσυμφόρηση του συστήματος υγείας. Σήμερα, στην Ελλάδα, η φυσικοθεραπεία καλύπτεται ασφαλιστικά μόνο κατόπιν ιατρικής παραπομπής, γεγονός που καθυστερεί τη διάγνωση και τη θεραπεία. Σε διεθνές επίπεδο, οι φυσικοθεραπευτές πρώτης επαφής (FCPs) αξιολογούν και διαχειρίζονται μυοσκελετικά προβλήματα, προσφέροντας έγκαιρη παρέμβαση, ταχύτερη ανάρρωση και μείωση περιττών επισκέψεων σε γιατρούς ή νοσοκομεία. Η εφαρμογή του μοντέλου αυτού οδηγεί σε εξοικονόμηση χρόνου και κόστους, αποδοτικότερη κατανομή πόρων και βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας, αναδεικνύοντας τη φυσικοθεραπεία ως πρώτη γραμμή φροντίδας για τα μυοσκελετικά νοσήματα. Για την χώρα μας, η αναθεώρηση του υπάρχοντος πλαισίου δεν αποτελεί μόνο θέμα υγειονομικής πολιτικής, αλλά στρατηγική επένδυση για ένα βιώσιμο σύστημα υγείας, με ουσιαστικά οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για την Πολιτεία και τους πολίτες.
• Η κατ’ οίκον φυσικοθεραπεία αποτελεί μια οικονομικά αποδοτική και πρακτικά αποτελεσματική λύση που συμβάλλει στη μείωση της διάρκειας νοσηλείας, στην αποδέσμευση νοσοκομειακών κλινών και στη μείωση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης. Εξασφαλίζει συνέχεια φροντίδας με συστηματική παρακολούθηση από εξειδικευμένους επαγγελματίες και επιτρέπει σε ασθενείς με περιορισμένη κινητικότητα ή δυσκολία πρόσβασης να λάβουν ποιοτικές υπηρεσίες αποκατάστασης στο σπίτι. Επιπλέον, προλαμβάνει πτώσεις και επανανοσηλείες, ενισχύει την ανεξαρτησία και την ευημερία των ασθενών και συμβάλλει στη μείωση της θνησιμότητας, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους και μετεγχειρητικούς ασθενείς. Συνολικά, η κατ’ οίκον φυσικοθεραπεία προκύπτει ως βέλτιστη και βιώσιμη επιλογή για το σύστημα υγείας και για τους πολίτες.